హైదరాబాద్‌లోని కంచె గచ్చిబౌలిలో 400 ఎకరాల గ్రీన్ ల్యాండ్‌ను ఐటీ హబ్ కోసం క్లియర్ చేయాలని తెలంగాణ సీఎం రేవంత్ రెడ్డి ప్రభుత్వం భావించింది. ఈ భూమిని అమ్మితే 15,000 కోట్ల రూపాయలు వస్తాయని, ఐటీ రంగం విస్తరిస్తుందని ప్లాన్ చేసింది. కానీ, హైదరాబాద్ యూనివర్సిటీ విద్యార్థులు, టీచర్లు, పాత విద్యార్థులు దీన్ని గట్టిగా వ్యతిరేకించారు. వీళ్ల పోరాటం వల్ల సుప్రీం కోర్టు జోక్యం చేసుకుని, చెట్లు నరకడం ఆపమని ఆదేశించింది. ఈ సంఘటన గురించి సులభంగా అర్థమయ్యేలా వివరిద్దాం.
ఏం జరిగింది?
రేవంత్ రెడ్డి ప్రభుత్వం ఈ 400 ఎకరాల భూమిని ఐటీ పార్క్ కోసం క్లియర్ చేయాలనుకుంది. దీనికోసం బుల్డోజర్లు పంపి, చెట్లు, జంతువులను తొలగించే పని మొదలెట్టింది. కానీ, విద్యార్థులు దీన్ని ససేమిరా అనలేదు. వాళ్లు శాంతియుతంగా నిరసనలు చేశారు. ప్రభుత్వం వాళ్లను అరెస్ట్ చేసి, లాఠీలతో కొట్టింది. డ్రోన్‌తో ఫోటోలు తీసిన వాళ్లపై కూడా కేసులు పెట్టింది. అయినా విద్యార్థులు వెనక్కి తగ్గలేదు.
ఈ పోరాటాన్ని చూసి బీజేపీ, బీఆర్ఎస్ పార్టీలు కూడా గొంతు కలిపాయి. చివరకు సుప్రీం కోర్టు ఈ అడవి నాశనాన్ని ఆపమని చెప్పింది. ఇది విద్యార్థులకు, సత్యానికి, పర్యావరణానికి గొప్ప విజయం.
కంచె గచ్చిబౌలి భూమి కథ ఏంటి?
ఈ 400 ఎకరాల భూమి హైదరాబాద్ ఐటీ కారిడార్ దగ్గర ఉంది. దీన్ని అమ్మితే 10-15 వేల కోట్లు, లేదా 25-30 వేల కోట్లు వస్తాయని ప్రభుత్వం లెక్క వేసింది. ఈ డబ్బుతో రాష్ట్ర ఆర్థిక పరిస్థితి మెరుగవుతుందని, ఐటీ రంగం వృద్ధి చెందుతుందని భావించింది. ప్రభుత్వం చెబుతోంది – “ఈ భూమి మాదే, యూనివర్సిటీది కాదు. దీన్ని పారిశ్రామిక అవసరాల కోసం ఉపయోగిస్తాం” అని. రేవంత్ రెడ్డి ఈ నిరసనల వెనక బీఆర్ఎస్ ఉందని, విద్యార్థులను రెచ్చగొడుతోందని ఆరోపించాడు.
కానీ ఈ భూమి చరిత్ర కొంచెం సంక్లిష్టంగా ఉంది. 1974లో తెలంగాణ ఉద్యమ సమయంలో ఈ భూమి హైదరాబాద్ యూనివర్సిటీకి ఇచ్చారని వాళ్లు చెబుతున్నారు. 2003లో చంద్రబాబు నాయుడు ప్రభుత్వం దీన్ని ఐఎంజీ అకాడమీస్ అనే కంపెనీకి స్పోర్ట్స్ ప్రాజెక్ట్ కోసం ఇచ్చింది. కానీ 2006లో వైఎస్ రాజశేఖర రెడ్డి ఆ ఒప్పందాన్ని రద్దు చేశాడు. ఆ తర్వాత కోర్టులో కేసు నడిచింది. 2022లో హైకోర్టు, 2024లో సుప్రీం కోర్టు ఈ భూమి ప్రభుత్వానిదేనని తీర్పు ఇచ్చాయి. దీంతో జులై 2024లో ఈ భూమిని టీజీఐఐసీకి ఇచ్చారు.
ఈ భూమి ఎందుకు ముఖ్యం?
ఈ 400 ఎకరాలు హైదరాబాద్‌కు “గ్రీన్ లంగ్స్” లాంటివి. ఇక్కడ 455 రకాల మొక్కలు, జంతువులు ఉన్నాయి – నెమళ్లు, గేదెలు, సరస్సులు, రాతి బండలు ఉన్నాయి. ఇది అడవి కాకపోయినా, పర్యావరణానికి చాలా కీలకం. ఈ ప్రాంతం నీటి సింక్ ఏరియా – అంటే భూగర్భ జలాలు ఇక్కడ నుంచి పెరుగుతాయి. దీన్ని కాంక్రీట్ చేస్తే నీళ్లు రీఛార్జ్ ఆగిపోతాయి, వరదలు పెరుగుతాయి. బెంగళూరులో ఇలాంటిదే జరిగింది.
ఈ గ్రీన్ కవర్ హైదరాబాద్ ఉష్ణోగ్రతను 1-4 డిగ్రీలు తగ్గిస్తుంది. వాతావరణ మార్పులు, హీట్ వేవ్‌లు పెరుగుతున్న ఈ రోజుల్లో ఇలాంటి పచ్చదనం నగరాన్ని కాపాడుతుంది. విద్యార్థులు చెబుతున్నారు – “మాకు ఈ ఓపెన్ స్పేస్ ముఖ్యం. అమెరికా యూనివర్సిటీల్లో లాగా పచ్చని క్యాంపస్ కావాలి, ఐటీ పార్క్ కాదు.”
ప్రభుత్వం ఎందుకు ఇలా చేసింది?
రేవంత్ రెడ్డి చెబుతున్నాడు – “ఈ భూమి మాది, చట్టపరంగా మాకు హక్కు ఉంది.” కానీ రాత్రిళ్లు బుల్డోజర్లు ఎందుకు పంపాడు? వీకెండ్‌లో ఎందుకు చెట్లు కొట్టేశాడు? కోర్టుకు వెళ్లే అవకాశం ఇవ్వకుండా ఎందుకు ఇలా చేశాడు? ఎందుకంటే అతను త్వరగా 15-20 వేల కోట్లు సంపాదించాలనుకున్నాడు. కానీ ఈ పర్యావరణ విలువ ఇంతేనా?
విద్యార్థులపై పోలీసులు కొట్టారు, 53 మందిని అరెస్ట్ చేశారు. టీచర్లను కూడా వదల్లేదు. బీఆర్ఎస్, బీజేపీ ఈ దాడిని ఖండించాయి. విద్యార్థులు డ్రోన్‌లతో సత్యాన్ని చూపించేందుకు ప్రయత్నిస్తే, వాళ్లపై కూడా చర్యలు తీసుకున్నారు.
కోర్టు ఏం చెప్పింది?
సుప్రీం కోర్టు ఈ విషయంలో జోక్యం చేసుకుంది. “ఇకపై ఒక్క చెట్టు కూడా కొట్టొద్దు” అని ఆదేశించింది. తెలంగాణ చీఫ్ సెక్రటరీని వివరణ ఇవ్వమని చెప్పింది. “చట్టపరంగా మీ భూమి అయినా, ఇంత తొందరపాటు ఎందుకు?” అని ప్రశ్నించింది. ఈ ప్రాంతంలో 8 రకాల జీవులు ఉన్నాయని నివేదికలు చెబుతున్నాయి.
ప్రత్యామ్నాయం లేదా?
హైదరాబాద్‌లో వేరే ఖాళీ భూములు లేవా? ఫార్మా సిటీ ప్రాజెక్ట్‌ను రేవంత్ రెడ్డి రద్దు చేశాడు. దాన్ని ఉపయోగించొచ్చు కదా? హైటెక్ సిటీలో ఖాళీ ప్లాట్లు, బంజర భూముల్లో ఐటీ పార్క్ కట్టొచ్చు. పర్యావరణాన్ని కాపాడొచ్చు. కానీ ప్రభుత్వం వినలేదు. ఎందుకంటే వాళ్లు ఐటీ కారిడార్ దగ్గరే కొత్త లెగసీ కావాలనుకున్నారు.
రాహుల్ గాంధీ ఎక్కడ?
కాంగ్రెస్ పార్టీ పర్యావరణం గురించి మాట్లాడుతుంది. రాహుల్ గాంధీ అడానీ చెట్లు కొడితే పెద్ద పెద్ద మాటలు చెబుతాడు. కానీ ఇప్పుడు మౌనంగా ఉన్నాడు. తెలంగాణలో యువతకు అండగా ఉంటానన్నాడు, కానీ ఇప్పుడు కనిపించడం లేదు. ఇది కాంగ్రెస్ డబ్బుల్ గేమ్ అంటున్నారు.
ముగింపు
ఈ కథ హైదరాబాద్‌ది మాత్రమే కాదు. దేశంలో 25 రాష్ట్రాల్లో అడవులపై ఆక్రమణలు జరుగుతున్నాయి. విద్యార్థులు తమ గొంతు వినిపిస్తేనే ఇలాంటి అన్యాయాలు ఆగుతాయి. హైదరాబాద్ యూనివర్సిటీ విద్యార్థులు ఈ పోరాటంతో గెలిచారు.